Алишер Навоий ким? | Siz tarixni bilasizmi?

 

"Сиз тарихни биласизми" кўрсатуви "Ўзбекистон тарихи" телеканали Аждодларимиз томонидан яратилган бетакрор маънавий хазина асрлар давомида кишилар албига зиё улашиб, уларнинг маънавий камолотига хизмат илиб келган. Истилол йилларида мамлакатимизда нодир ўлёзмалар ва адимги босма китобларни салаш амда тади илишга алоида эътибор аратилмодаки, бу юртимиз илм али амда жаон олимларининг юксак эътирофига сазовор бўлаяпти. Хусусан, Тошкент давлат шаршунослик институти ошидаги Абу Район Беруний номидаги Шар ўлёзмалари марказида амалга оширилаётган саъй-аракатлар фикримизнинг ёрин далилидир. Мазкур марказ давлатимиз рабарининг 2014 йил 8 июлдаги “Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси тузилмасини янада мабуллаштириш амда республика академик илм-фани ва олий таълимининг интеграциясини мустакамлаш чора-тадбирлари тўрисида”ги арори асосида ташкил этилган. Унинг вазифаси турли мавзуларга оид манбалар, адимги ўлёзмаларни сифатли салаш, уларни тизимлаш ва айта тиклашни таъминлаш, бу манбаларни аслият амда изоли таржималар шаклида илмий муомалага киритиш, шунингдек, мамлакатимиздаги ноёб ўлёзмаларнинг электрон базасини тузиб, китобхонларни таништириб боришдан иборатдир. Марказдаги манбалар юртимиз мутахассислари томонидан чуур ўрганилиб, шу асосда атор илмий тадиот ишлари олиб борилаяпти. Муими, мазкур жараён ўувчиларда катта изииш уйотмода. Негаки, бобокалонларимизнинг илмий мероси ар доим хорижлик олимлар ва мутахассисларнинг диат-эътиборида бўлиб келган. Шу маънода, уларнинг ам манбалар билан яиндан танишиш имконияти бор. Бунинг учун бир атор ўлёзмаларнинг, тарихий ужжатларнинг чет тилларида илмий тавсифлари, асл матнлари ва таржималар нашр илинган. Бугунги кунимизни ахборот-коммуникация технологияларисиз тасаввур этиб бўлмайди. Жумладан, ушбу илм даргои ам ахборот воситалари билан тўли таъминланган. Шулар ёрдамида ноёб манбаларнинг электрон нусхалари тайёрланмода. Бу мутахассислар ва талабаларга беназир маънавий бойлигимиздан унумли ва сифатли фойдаланиш имконини яратаяпти. Маълумки, улу шоир ва олимларимиз ўз асарларининг бадиий жиатдан юксак даражада безатилишига ам катта эътибор аратганлар. Марказнинг “Нодир ўлёзмалар” бўлимида дунёда кам учрайдиган зийнатли асарлар саланади. Амир Хусрав Делавийнинг “Хамса” асари, атоли шоир офиз Шерозий “Девони”нинг бир неча нусхалари, тарихчи Шарафиддин Али Яздийнинг “Зафарнома”си, Саъдийнинг “Куллиёт”и ана шундай ўлёзмалар сирасига киради. Бундан ташари, Абдурамон Жомий, Хожа Арор Валий дастхатлари билан Алишер Навоийга йўлланган хатлар, шунингдек, Навоий даврида яшаган Султонали Машадий, Мирали иравий ва Абдужалил Котиб сингари ўз замонининг машур хаттотлари кўчирган девонлар ам саланадики, булар бебао илмий-маънавий мерос соиби эканлигимиздан далолат беради. Марказимиз али равишда халимизнинг нодир ўлёзма манбалари жамланган маънавият хазинасидир. Бу илмий-маънавий мерос жаон илм-фани, маданияти ривожига улкан таъсир кўрсатиб, бугунги кунда ам ўзининг беиёс аамиятини йўотмай келмода.