Саха Республикатын народнай суруйааччыта Николай Алексеевич Лугинов 1948 с. атырдьах ыйын 14 кнгэр Кэбээйи улууугар трбтэ. 1972 с. СГУ физико-математическай факультетын бутэрэн, Хаалас улууугар, Хатаска орто оскуола учууталынан, ЫБСЛКС обкомугар инструкторынан, Нам улууугар типография директорынан лэлээбитэ. Москваа рдк литературнай куурустары бтэрбитэ. Билигин П.А.Ойуунускай аатынан Литературнай музей директорынан, СРдуховноска академиятын вице-президенинэн, СР президенин сэбиэтин чилиэнинэн, Россия суруйааччыларын союун бырабылыанньатын хос бэрэссэдээтэлинэн лэлиир. 1974 с. бэчээттэнэр. Бастакы кинигэтэ "Кэпсээннэр" 1976 с. тахсыбыта. Элбэх сээн, роман кинигэлэр ааптара. Театрга ситииилээхтик турбут пьесалардаах. Кини кинигэлэрэ нууччалыы, сорох Европа тылларыгар тылбаастаммыттара. "Алжир — культуралар быа охсуууларыгар" аан дойдутааы, Казахстан "Алаш", Россия "Улахан литературнай"бириэмийэлэрин лауреата, СР искусствотын тлээх деятелэ. Кини прозатын улахан ситииитинэн "Таас Тумус" сээннэрэ уонна с кинигэлээх "Чыыс-Хаан ыйааынан" романа буолар. Суруйааччы быыытынан айымньылара философскай хабааннаахтар, ураты сахалыы колориттаахтар. Суруйааччы союугар ылар коллегия бэрэссэдээтэлин быыытынан элбэх литературнай ыччаты ннэрдэ. Россияа тылын-hн ылыннарар биир дьоуннаах киибит. Кини кэлин сылларга олус наадалаах классиктары нууччалыы тылбаастааын боппуруостарын туруорсар. Н. Лугинов 1979 с. ССРС суруйааччыларын союун чилиэнэ. Аан дойдутааы тюркскай академия дьинээх чилиэнэ. Норуоттар доордоууларыгар, литература сайдыытыгар тлэрин иин Монголия "Найрамдал" уордьанынан, "Россиялыын бииргэ—370", "Гражданскай килбиэн" знактарынан наараадаламмыта.
